Is schimmel in huis gevaarlijk voor uw gezondheid?

Navigeer direct naar

Er wordt veel geschreven over de invloed van schimmels in huis op de gezondheid van de mens. Wij hebben de betrouwbare bronnen erbij gepakt en alle inzichten voor u gebundeld.

Maken schimmels ons ziek?

De aanwezigheid van schimmels in huis kan aanleiding geven tot diverse gezondheidsproblemen. Schimmels in huis bestaan uit een netwerk van draden waarop sporendragers zich kunnen ontwikkelen. Hierin worden sporen gevormd die een belangrijke rol spelen in de voortplanting en overleving van schimmels.

Sporen zijn klein en verspreiden zich in de lucht

De sporen zijn zeer klein en worden verspreid doordat ze in de lucht worden meegenomen. Naast sporen kunnen ze ook Vluchtige Organische Stoffen (VOS) verspreiden.

De aanwezigheid van sporen in een woning kan aanleiding geven tot diverse gezondheidsklachten volgens het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu).

Naast sporen en VOS kunnen er ook fragmenten van draden en giftige secundaire metabolieten vrijkomen. Door inademing kunnen de schimmel bestanddelen de luchtwegen irriteren en leiden tot andere gezondheidsklachten.

Schimmels worden niet snel ontdekt!

Schimmels zijn in veel gevallen niet direct visueel waarneembaar. Dit omdat het bijvoorbeeld achter het behang zit, onder de vloer of bijvoorbeeld achter een kast. Dit betekent dat ze vaak pas geconstateerd worden als ze zich al verder hebben verspreid.

Ondanks het feit dat ze niet altijd zichtbaar zijn, kunt u ze ook herkennen aan de geur en aan bepaalde symptomen waar u last van kunt krijgen. De symptomen lichten we in de volgende alinea verder toe.

schimmel in huis gevaarlijk
Zwarte schimmel in de douche, gevaarlijk?

Welke symptomen gaan gepaard met vocht in huis?

Volgens het GGD blijkt de aanwezigheid van vocht in de woning invloed te hebben op de gezondheid van de mens. De meest voorkomende symptomen zijn bijvoorbeeld:

  • Benauwdheid
  • Verkoudheid (verstopte neus, loopneus, keelpijn)
  • Slecht slapen
  • Veel niezen en hoesten
  • Geïrriteerde ogen (jeukende ogen, rode ogen)

Als schimmels niet snel worden bestreden en sporen zich verspreiden, kunnen er ook andere symptomen voorkomen. In dat geval heeft het nog meer risico voor uw gezondheid. De aanwezigheid van schimmels in huis kan bijvoorbeeld ook de volgende lichamelijke reacties teweeg brengen:

Mogelijke gezondheidsklachten door vocht en schimmels

Invloed van vochtige woonomstandigheid op de gezondheid

Volgens de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) verhogen vocht en schimmels in het binnenmilieu het risico op nadelige gezondheidseffecten. De belangrijkste bevindingen in de meta-analyse hebben we hier voor u op een rij gezet.

  • Blootstelling geeft een verhoogd risico op het ontstaan van astma en het verergeren van astma. Ook luchtwegklachten en luchtweginfecties zijn een gevolg.
  • Resultaten van toxicologisch onderzoek duiden op het optreden van diverse toxische en ontstekingsreacties na blootstelling aan micro-organismen (schimmel).
  • Allergische personen zijn extra gevoelig voor vochtproblemen in huis. Toch zijn er ook gezondheidseffecten gevonden bij niet-allergische mensen.
  • Een vochtige woning en de groei van schimmels moet zo veel mogelijk worden voorkomen om negatieve gezondheidseffecten te vermijden.
Schimmel achter het behang
Gevolgen van schimmels in huis

De potentiële gevolgen van schimmel (vocht) op onze luchtwegen

Uit een analyse van het RIVM (van ruim vijfduizend meldingen die de GGD’en in Nederland in 2021 en 2022 hebben geregistreerd) blijkt dat de meest genoemde milieugerelateerde gezondheidsklachten (MGK) van het ademhalingsstelsel zijn. Een groot deel van de melders geeft aan last te hebben van benauwdheid, hoesten en irritatie aan de luchtwegen. Ook longontsteking en Bronchitis komen voor.

Schimmels kunnen bij mensen die er gevoelig voor zijn longklachten verergeren of allergische reacties veroorzaken. - Longfonds

Bij een hoge luchtvochtigheid in huis, heeft u in veel gevallen ook meer last van ongedierte. Zo kunt u bijvoorbeeld huisstofmijt of zilvervisjes tegenkomen. Deze beestjes kunnen ook voor allergische reacties zorgen. Hier kunt u denken aan hoofdpijn, kriebelhoest, keelpijn en rode en jeukende ogen.

De potentiële gevolgen van schimmel (vocht) op onze gewrichten

Uit onderzoeken blijkt dat vochtproblemen of schimmelproblemen in huis ook indirect invloed kunnen hebben op gewrichten. Dit heeft veelal verband met problemen aan de luchtwegen.

Voor mensen met reuma of artritis is niet bewezen dat de oorzaak ligt bij vochtproblemen in het binnenklimaat, maar het kan klachten wel versterken. Zowel weersomstandigheden als het binnenklimaat kunnen de mate van pijn beïnvloeden.

Is schimmel inademen gevaarlijk
Voorkom het inademen van schimmelsporen!

Mogelijke invloed op gezondheid: De risicogroepen

Er zijn twee risicogroepen die we onderscheiden: mensen met een verhoogde blootstelling aan schimmels en mensen die vanwege lichamelijke aspecten gevoeliger zijn. Onder de groep met lichamelijke aspecten die gevoeliger zijn lichten we een aantal groepen in het bijzonder nog even toe.

Verhoogde blootstelling

Een verhoogde blootstelling kan optreden door gebrekkige woonomstandigheden, bouwtechnische gebreken, achterstallig onderhoud of door het bewonersgedrag. Bewonersgedrag heeft te maken met het ventileren en het stoken van de woning. Al deze factoren kunnen volgens het RIVM samenhangen met een lage Sociaal Economische Status (SES).

Verhoogde lichamelijke gevoeligheid

Volgens het GGD en het RIVM behoren heel wat mensen tot een risicogroep als het gaat om de invloed van schimmels en vocht op de gezondheid. Het gaat hier om mensen met een allergie, kinderen, zwangere vrouwen en oudere mensen. 

Allergische mensen

Volgens het WHO kunnen zowel allergische als niet-allergische personen gezondheidsklachten ervaren na blootstelling aan vocht en schimmels. Echter blijkt wel dat bij allergische personen klachten vaker optreden en ook kunnen de effecten ernstiger zijn. Om deze redenen worden allergische personen aangemerkt als risicogroep.

Luchtwegen klachten door schimmel in huis
Schimmels in huis kunnen klachten veroorzaken an de luchtwegen

Zwangere vrouwen

Bent u zwanger? Dan behoort u tot een kwetsbare doelgroep. Schimmels in huis kunnen volgens onderzoeken impact hebben op uw gezondheid en op de gezondheid van uw ongeboren kind. Het is daarom extra belangrijk om het vochtgehalte in huis te meten en zo snel mogelijk in actie te komen als er een te hoog vochtpercentage is en als er schimmels zijn. 

Als u meer wilt weten raden we aan om contact op te nemen met de huisarts of gynaecoloog.

Kinderen en baby’s

Kinderen en baby’s zijn in vergelijking met volwassenen gevoeliger voor gezondheidsproblemen door blootstelling aan schimmels. Ze zijn volop in ontwikkeling, de weerstand is lager en ze zijn dus vatbaarder voor de giftige stoffen die vrij komen.

Uit het rapport “Healthy Homes Barometer” (onderzoek van VELUX, 2019) blijkt dat schimmel, vocht en slechte ventilatie een kind van een goede gezondheid naar een slechte gezondheid kan brengen. Zo komen uit resultaten naar voren dat kinderen last krijgen van allergieën, hoger niveau van astma, eczeem, aandoeningen en klachten aan de luchtwegen

Ouderen of mensen met een verzwakt immuunsysteem

Ook voor ouderen en voor mensen met een verzwakt immuunsysteem geldt dat zij vatbaarder zijn voor gezondheidsklachten door schimmel. Ouderen hebben veelal onderliggende aandoeningen waardoor het immuunsysteem de giftige stoffen niet tegen kan houden.

Wanneer het over uw gezondheid gaat, adviseren wij altijd om betrouwbare bronnen te raadplegen, zoals de website van GGD of RIVM. Ervaart u klachten? Win dan advies in bij een medisch specialist.

Schimmel en gezondheid
Zwarte of groene schimmel ingeademd? Dit kan slecht zijn voor de gezondheid!

Welke schimmels in huis zijn gevaarlijk?

In huis kunt u duizenden soorten schimmels tegenkomen. De meeste zijn vaak zwart of grijs, maar ook wit, roze, geel, groen of zelfs een combinatie van kleuren kunt u tegenkomen. De kleur van schimmel wordt beïnvloed door de voedselbron, door het vochtigheidsniveau en door het licht.

Het wordt veelal geïdentificeerd aan de hand van structuur en sporen. Dit is omdat een soort schimmel onder verschillende omstandigheden andere kleuren kan aannemen en in de loop van de tijd kan veranderen.

Giftige schimmels categoriseren wij in vijf categorieën: Stachybotry’s, Penicillium, Cladosporium, Fusarium en Aspergillus. Elke categorie bevat vele soorten schimmels met een breed scala aan schadelijke eigenschappen. Symptomen kunnen variëren van allergische reacties tot ernstige klachten.

Wat te doen tegen schimmel in huis?

Vochtproblemen en onvoldoende ventilatie kunnen leiden tot ongewenste schimmelgroei in huis. Om dit te voorkomen, is het belangrijk om uw woning goed te ventileren. Zorg voor een constante luchtstroom door ramen en ventilatieroosters regelmatig open te zetten. Daarnaast helpt het goed verwarmen van uw huis om condensvorming te verminderen.

Heeft u al schimmel ontdekt? Verwijder deze dan niet zelf, want dit kan de sporen verspreiden en het probleem verergeren. Inademing van sporen kan bestaande gezondheidsklachten verergeren en zelfs nieuwe problemen veroorzaken. Schakel altijd een expert in voor een veilige en grondige verwijdering, zodat de het probleem niet terugkeert.

Overige veelgestelde vragen

Ja, uit verschillende onderzoeken blijkt dat het inademen van vocht of besmet stof kan zorgen voor verschillende klachten aan de luchtwegen (bijvoorbeeld piepende ademhaling, kortademigheid en verkoudheid).

Wij zijn geen expert op het gebied van gezondheid, dus wend u bij twijfels of klachten altijd tot uw (huis)arts

De meeste mensen worden niet snel ziek als er snel actie wordt ondernomen. Voor mensen in een risicogroep gelden andere regels. Voor deze mensen is meer haast gewenst bij het verwijderen van schimmels. (Bron: RIVM, GGD en WHO) 

Slapen in schimmel is nooit een goed idee! Zo zijn benauwdheid, hoofdpijn luchtwegirritaties, jeuk, hoestbuien en astmatische klachten veel genoemde symptomen van onze klanten. Het feit dat u relatief veel tijd op de slaapkamer doorbrengt vergroot deze risico’s. (Bron: RIVM, GGD en WHO)

Het is beter om schimmel niet aan te raken zonder handschoenen. Zowel het inademen als het aanraken kan voor irritaties en klachten leiden zeggen diverse betrouwbare bronnen. 

Gerelateerde blogs